De opkomst van statiegeldautomaten in Europa: een innovatieve manier van hergebruiken

Mr-fill

2 minuten geleden

Julian de Block

9 minutes ago

Plastic afval vormt wereldwijd een groot probleem. Om dit aan te pakken zijn er de afgelopen jaren tal van initiatieven geïntroduceerd om plastic afval te verminderen en te recyclen, maar het blijft nog steeds één van de grootste afvalstromen die niet in een container beland. Daarom versterkt Europa zijn inspanningen en voert de druk op. Zo moet de statiegeldautomaat in de komende jaren in alle landen z’n intrede doen – een oplossing die zowel voor het milieu als voor de mens een win-win zijn. Je levert je fles of blikje in en in ruil ontvang je een financiële beloning. Het doel is simpel maar krachtig: afval veranderen in waarde – zodat hergebruiken toegankelijk wordt voor iedereen.

Hoe werkt een statiegeldautomaat?

Een statiegeldmachine werkt het tegenovergestelde van een klassieke verkoopautomaat. De machine verstrekt geen dranken of snacks, maar accepteert, gebruikte drankverpakkingen. De statiegeldautomaat herkent de verpakkingen via de barcode, het gewicht en/of computervisie. Zodra de verpakking is goedgekeurd en de verwerking van de verpakking is afgerond krijgt de gebruiker een beloning: meestal in de vorm van statiegeld of een digitale tegoedbon.

De effectiviteit van statiegeldautomaten is het grootst wanneer ze onderdeel zijn van een nationaal statiegeldsysteem. Nationale statiegeldsystemen die gekoppeld worden aan de machines hebben tot nu toe het meeste resultaat geboekt, namelijk met recycling percentages boven de 90% in landen zoals Duitsland, Noorwegen en Nederland.

Onderzoek naar de statiegeldautomaat

Verschillende onderzoeken hebben de effectiviteit van statiegeldautomaten nagetrokken:

Meer inzameling: Uit onderzoek in Thailand blijkt dat de invoering van statiegeldmachines leidde tot 21% meer ingezamelde PET-flessen, dit demonstreert de kracht van de automaat om deelname te verhogen als het gaat om de inzameling van statiegeld verpakkingen (Tiyarattanachai, 2015).
Meer bruikbaar afval: In hetzelfde onderzoek werd geobserveerd dat statiegeldmachines het ingezamelde materiaal beter sorteren dan traditionele systemen, dit vermindert vervuiling en verbetert de kwaliteit van plastic recyclen.
Slimme technologie en innovatieve herkenning: Dankzij innovatieve technologieën zoals beeldherkenning en AI kunnen moderne automaten verpakkingen herkennen. Hierdoor vermindert fraude, zelfs als verpakkingen platgedrukt of vervormd zijn. (Kokoulin & Kiryanov, 2019; Colaljo et al., 2024).
Belonen werkt: Gedragsstudies tonen aan dat mensen eerder hun statiegeld flesje of blikje inleveren wanneer ze hiervoor direct worden beloond (Pramita et al., 2019). Hoe makkelijker en sneller het proces, hoe hoger de deelname.

Europees beleid vraagt om vernieuwing

De Europese Unie stelt steeds strengere eisen aan deelnemende landen om de recycling cijfers te verhogen voor alle verpakkingsmaterialen. Er worden ambitieuze doelen gesteld voor 2025 en 2030. De plastic verpakking (een van de meest vervuilende en gebruikte materialen) moet in 2030 voor 55% worden gerecycled. Een verhoging ten op zichtte van 2025 waarin dit cijfer 50% moet zijn. Terwijl aluminium – zoals bij statiegeld op blikjes – moet verhogen van 50% naar 60%. Doelen voor andere materialen, zoals ijzerhoudende materialen (80%), glas (70%) en karton (85%) reflecteren een bredere aanzet naar een circulaire economie. Om deze reden zijn statiegeldautomaten opkomend als de sleutel voor het beheren van afval in de steeds meer gereguleerde samenleving.

De statiegeldautomaat helpt gemeenten om aan deze doelen te voldoen. Door schone, gescheiden inzameling te stimuleren via beloning, draagt dit systeem bij aan de Europese circulaire economie. Dit maakt de automaten een strategische investering in de infrastructuur om te voldoen aan Europa’s veranderende doelen voor de omgeving.

Statiegeldautomaat

Packaging recycling targets in the European Union (EU-27) in 2025 and 2030, by type

Uitdagingen en kansen voor de toekomst

Ondanks het succes brengen statiegeldmachines ook uitdagingen met zich mee, zoals aanschafkosten, onderhoud en de educatie van gebruikers. Maar dankzij technologische vernieuwing – denk aan energiezuinige hardware, goedkope sensortechniek en product herkenning via AI– worden de systemen steeds betaalbaarder en betrouwbaarder.

Er is een groeiende interesse in het integreren van digitale platformen die gekoppeld zijn aan de statiegeldautomaat. Deze volgende stap zou gebruikers in staat stellen om hun impact op het milieu te volgen of hun beloning te doneren aan het goede doel. Zo wordt recyclen een interactieve, innovatieve ervaring.

Conclusie

De statiegeldautomaat is méér dan een inzamelmiddel. De machine staat symbool voor een verandering in hoe we afval zien en waarderen. Door technologie, gemak en gedragswetenschap te combineren helpen statiegeldautomaten Europa dichter naar een circulaire toekomst.

Bij Mr. Fill zijn wij trots dat wij kunnen bijdragen aan deze visie met onze eigen statiegeldmachine: de Refund Fill. Deze is speciaal ontwikkeld voor duurzame steden en nu beschikbaar voor pilotprojecten wereldwijd. Meer informatie? Bekijk de pagina.

Mr. Fill’s statiegeldautomaat, de Refund Fill